Obsesif Kompülsif Bozukluk
Obsesif Kompülsif Bozukluk (OKB) belirtileri genellikle obsesyonlar ve kompülsiyonlar olarak iki
kategoride incelenir
Yaygın obsesyon belirtileri şunlardır:
- Hata yapmaktan ve cezalandırılmaktan korkma.
- Hastalık ve mikrop bulaşmasından korkma.
- Başkasına zarar vermekten korkma (kesmek, zehirlemek, vurmaktan korkma).
- Toplum içinde küçük düşmekten veya sosyal açıdan kabul edilemez bir şekilde davranmaktan
korkma. - Şeytanca veya günahkar düşünmekten korkma.
- Düzen, simetri, kusursuzluk ihtiyacı duyma.
- Aşırı kuşku ve sürekli güvence ihtiyacı (kapıları, kilitleri, parasını, cüzdanını sürekli kontrol etme).
Sık görülen kompülsiyon belirtileri şunlardır:
- Kişide tekrar tekrar yıkanma, duş alma veya ellerini yıkama, evini çamaşırlarını yıkama.
- El sıkışmayı veya kapı tokmağına dokunmayı reddetme.
- Ütü, kilit, ocak gibi şeyleri sürekli kontrol etme.
- Rutin işleri yaparken içinden veya yüksek sesle sürekli sayı sayma.
- Sürekli bir şeyleri belli bir biçimde düzenleme (tek ya da çift gibi, renklerle ilgili).
- Belirli bir sıraya göre yemek yeme, yürürken belli şeyleri sayma.
- Genellikle rahatsız edici olan, akıldan çıkmayan ve uykuyu bölen kelimelere, görüntülere veya
düşüncelere takılıp kalma. - Belirli kelimeleri, cümleleri veya duaları tekrarlama.
- İşleri belirli bir sayıda yapma ihtiyacı.
- Bilinen bir değeri olmayan şeyleri toplama veya biriktirme.
OKB’nin nedeni tam olarak anlaşılmamış olsa da, biyolojik ve çevresel faktörlerin etkili olabileceği
düşünülmektedir. Araştırmalar, OKB’li kişilerde beyinde serotonin adlı nörotransmitterin düşük
seviyelerinin olduğunu göstermektedir.
OKB, çocukluk, gençlik ve erken yetişkinlik döneminde yaygın olarak görülen bir bozukluktur.
Cinsiyet farkı gözetmeksizin kadınlarda ve erkeklerde eşit oranda görülebilir.
OKB’nin tedavisi genellikle ilaç tedavisi ve bilişsel davranış terapisi kombinasyonunu içerir. Bilişsel davranışçı terapi, obsesyonlarla yüzleşmeyi sağlayan maruz bırakma tekniklerini kullanarak anksiyeteyi azaltmayı ve kişinin kontrolünü artırmayı hedefler. İlaç tedavisi olarak trisiklik antidepresanlar ve selektif serotonin geri alım inhibitörleri sıklıkla kullanılır. Bazı vakalarda, ilaç ve terapilere yanıt alınamadığında Elektrokonvulsif Terapi (EKT) gibi daha ağır tedavi yöntemleri de denenebilir.
Tedavi sürecinde hastanın yaşamındaki stres faktörleri de dikkate alınır ve destekleyici terapilerle
birlikte aile ve yakın çevre desteği önemli bir rol oynar. OKB’nin tedavisi sürekli ve destekleyici bir
yaklaşım gerektirebilir ve hasta normal bir yaşama dönme hedefiyle çalışılır.
